Deniz Eriştelerinin Korunması İçin Sabit Şamandıra Önerisi

Ormanların işlevini deniz altında yerine getiren 'deniz eriştelerinin' korunması için Dilek Yarımadası-Büyük Menderes Deltası Milli Parkı kıyılarında sabit şamandıra sisteminin uygulanması istendi. Ekosistemi Koruma ve Doğa Sevenler Derneği (Ekodosd) son yıllarda trol tekneleri, Türkiye kıyılarını tehdit eden terörist yosunlara ek olarak tekne demirlerinin de bölgedeki deniz eriştesi bölgelerine büyük zarar verdiğini söyledi.

Ekodosd Başkanı Bahattin Sürücü, deniz eriştelerinin deniz altındaki yaşam için oksijeni sağladığını, zengin biyolojik çeşitlilik içerdiğini ve kökleriyle zemine sıkı bir şekilde tutunması nedeniyle sualtı toprak erozyonunu önlediğini belirtti. Sürücü, insanların yüzerken 'ayağıma yosun değdi' diye korktukları, 'her taraf yosun dolu, kıyılarda pis otlar' diye şikayet ettikleri bitkilerin, 'Poseidonia oceanica' denilen deniz erişteleri olduğunu söyledi. Fotosentez yapan bu eriştelerin denizlerin oksijen kaynağı olduğunu kaydeden Bahattin Sürücü, "Ormandaki ağaçların işlevi neyse, denizaltındaki erişteler de aynı işlevi görmektedir. Adını Yunan mitolojisindeki deniz tanrısı Poseidon'dan alan deniz erişteleri, Akdeniz kıyı ekosistemindeki zincirin en önemli parçalarıdır. Uzun ve sık bir ormanı andıran yaprakları sualtı canlılarına üreme, saklanma ve beslenme imkanı sağlar. Deniz eriştelerinin içinde barınan, beslenen, üreyen ve kendilerini koruyabilmek için kamufle eden birçok sualtı canlısı bulunmaktadır. Bu canlılardan bir tanesi de nesli tehlike altında bulunan, erkeği hamile kalan ve denizin tek eşli canlısı olan denizatlarıdır. Denizatları sadece eriştelerin olduğu yerlerde bulunurlar. Eriştelerin aralarında dimdik durarak, denizel hareketlere uyum sağlayarak, eriştelerin içinde kendilerini kamufle ederek korurlar" dedi.

YETERLİ PAYLAŞIM YOK

Sürücü, trolle yapılan dip taraması, deniz kirliliği ve teknelerin eriştelerinin köklerine hasar vererek azalmalarına neden olduğunu ifade etti. 'Caulerpa taxifolia' türü katil yosunların da Akdeniz çanağında baskın tür oluşturarak deniz eriştelerine zarar verdiğinin bilimadamlarınca açıklandığının kaydeden Bahattin Sürücü, şunları söyledi:

"Katil yosunlar bizim kıyılarımızda pek fazla görülmese de, Caulerpa racemosa türü terörist yosunların, deniz eriştelerini işgal ederek burada barınan deniz canlılarını tehdit ettiği bilinmektedir. Denizin ormanları olarak bilinen eriştelerin, yüzlerce türle yakından bağlantısı olduğu bilinmektedir. Ülkemizde yasalarla da koruma altında olan deniz erişteleri konusunda, bazı üniversiteler ve STK'lar haricinde yeterli bilgi paylaşımının olmadığı ve izleme yapılmadığı görülmektedir. "

ŞAMANDIRA SİSTEMİ

Kuşadası kıyılarının zengin ve sağlıklı deniz eriştesi kaynaklarına sahip olduğunu kaydeden Ekodosd Başkanı Bahattin Sürücü, deniz kirliliğinin yaşanmadığı tek bölge olan Milli Park içindeki koylarda teknelerin demirleriyle deniz eriştesi ormanlarına zarar verdiğini dile getirdi. Sürücü, "Deniz kirliliğinin yaşanmadığı bakir bir coğrafya olan Dilek Yarımadası-Büyük Menderes Deltası Milli Parkı kıyıları da, bölgemizdeki en canlı ve sağlıklı erişte yataklarına sahiptir. Bölgemizde deniz eriştelerinin yetiştiği ve su derinliğinin en sığ olduğu alan, milli parktaki Büyük Nero Koyu'ndaki Alçak Su Adası çevresidir. Bu alan sağlıklı erişte yataklarıyla çok zengin biyo çeşitlilik barındırmaktadır. Ancak doğal liman olması nedeniyle, yanaşan birçok tekne çapalarını eriştelerin üzerine atmaktadır. Bu durum birçok eriştenin yok olmasına neden olmaktadır. Doğal bir liman olan Büyük Nero Koyu'na sabit şamandıra modelinin uygulanması, alandaki eriştelerin korunmasını sağlayacaktır. Sualtı ekosisteminin sağlıklı bir şekilde işlemesi ve temiz bir deniz için, Akdeniz'in bu önemli bitkilerinin mutlaka korunması gerekir" diye konuştu